انواع صدای لنت ترمز و راه حل حذف آن

ترمز یکی از لوازم یدکی مصرفی در اتومبیل با درجه ایمنی Grade A ( فوق ایمنی ) است، این درجه ایمنی نشان می دهد این قطعه به ظاهر ساده اهمیت فوق­ العاده دارد. در ترمز­گیری­ های شدید و مواقع حساس که ایمنی جان سرنشینان و خسارات مالی سنگین مطرح است، اهمیت لنت ترمز بیشتر مشخص می شود.

صدای ناشی از لنت ترمز در اثر ترمز کردن از مواردی است که رانندگان اتومبیل برخی مواقع با آن سروکار دارند که باعث مراجعه مکرر مالکان خودرو به نمایندگی های شرکت­ های خودروساز یا تعمیرگاه ­ها می شود و البته عاملی است که سبب ایجاد حس عدم اعتماد راننده به سیستم ترمز نیز می شود. دلایل متعددی وجود دارند که این صدا را ایجاد می کنند و مساله مهم که باید بدان توجه کرد این است که لزوماً هر صدای ترمزی به مفهوم وجود عیب نیست.

در ادامه مقاله، انواع صداهای لنت ترمز را بررسی می کنیم و راهکارهای پیشنهادی را توضیح می دهیم.

مواد مورد استفاده در ترکیب لنت ترمز

بخش های اصلی که در ترکیب لنت ترمز استفاده می شوند عبارت هستند از : پودر فلز که به منظور افزایش مقاومت مواد در برابر دما و اصطکاک بکار برده می شوند مانند آلومینیم، سرب، روی و برنج، مواد اصطکاک زا مانند گرافیت یا کربن، پرکننده ها ( Filler ) که با نسبت کم برای کاهش صدای لنت افزوده می شوند مانند تراشه های لاستیکی، مقیدکننده ها ( Binder ) که چسب هایی هستند که مواد اصطکاک زا را در کنار هم نگه می دارند ( رزین فنولیک متداول ترین آنها است ) و مواد و ترکیبات بهبوددهنده لاستیکی که باعث کاهش صدای لنت ترمز می شوند.

عوامل موثر بر ایجاد صدای لنت ترمز

برخی از عوامل موثر بر ایجاد صدای لنت ترمز عبارتند از:

نوع لنت ترمز

لنت‌های ترمز از مواد مختلفی ساخته می‌شوند و هر نوع لنت می‌تواند صدای متفاوتی تولید کند.

کیفیت لنت ترمز

لنت‌های بی‌کیفیت به دلیل مواد اولیه نامرغوب و ساختار ضعیف، بیشتر مستعد تولید صدا هستند.

نحوه رانندگی

ترمزگیری‌های شدید و مکرر هنگام رانندگی می‌تواند باعث ایجاد حرارت زیاد در سیستم ترمز و در نتیجه تولید صدا شود.

شرایط آب و هوایی

رطوبت و دمای هوا نیز می‌توانند بر روی عملکرد سیستم ترمز و تولید صدا تاثیرگذار باشند.

انواع صدای لنت ترمز و تاثیر نوع لنت بر ایجاد صدا

صدای لنت ترمز با توجه به شدت و بلندی آن یا با صدای ارتعاش آرام یا با صدای ارتعاش سریع است.

تنوع بسیار زیاد نوع لنت ترمز و ترکیبات موجود در آن، تاثیر قابل ­توجهی در صدای تولیدی آن دارد که در ادامه به انواع آنها اشاره می کنیم.

لنت ­های نیمه فلزی معمولاً باعث ایجاد صدا می­شوند که به ­دلیل سختی بیشتر آنها نسبت به لنت ­های غیر آزبستی ( به پنبه نسوز، آزبست گفته می شود ) است. ترکیبات فلزی این نوع لنت ­ها که باعث سایش فلز به فلز می شوند، عامل ایجاد صدا است.

مقدار پرکننده ( Filler ) و مقیدکننده ( Binder ) در ماده اصطکاکی لنت ها تفاوت قابل توجهی در میزان صدای تولید شده در لنت ­های جلو یا لنت های عقب ایجاد می کنند که افزودن موادی مانند کربن، گرافیت و ترکیبات بهبود­ دهنده لاستیکی می­توانند باعث کاهش صدای لنت ترمز شوند. افزودن برنج نیز می تواند باعث رفع ارتعاشات و تمیز­کاری کاسه چرخ یا دیسک شود.
همچنین، شکل هندسی لنت می­تواند بر میزان صدای تولیدی تاثیر داشته باشد. لنت های با گوشه ­های پخ ­خورده روی دیسک ترمز، بدون ایجاد ارتعاش می لغزند.
برخی لنت ­های ترمز پوششی ویژه دارند که به سطح دیسک ترمز منتقل می شود، این پوشش ­ها که باعث ایجاد یک نوع فیلم روی دیسک ترمز می­شوند، ارتعاش و صدا را کاهش می دهند.
صدای ترمز عقب اغلب به ­دلیل انباشته شدن گرد و غبار بین لنت ­ها و کاسه چرخ ایجاد می­شود که با پاک کردن گرد و غبار ناشی از لنت ترمز از روی صفحه پشت­ بند لنت و کفشک­ ها و اجزای مربوطه مشکل رفع می شود.

اقدامات اولیه برای حذف صدای ترمز اتومبیل

دلیل اولیه صدای ترمز، ارتعاش است. در لنت ترمزهای دیسکی ارتعاشات بین دیسک و لنت، کلیپر و لنت یا اتصالات نصب شده بر روی لنت ترمز و کلیپر ایجاد می شود. در ترمزهایی که از سیستم کاسه چرخ استفاده می­کنند، ارتعاشات بین کاسه چرخ و کفشک یا صفحه پشت­ بند و کفشک ایجاد می شود. البته ارتعاش در یک قسمت باعث ایجاد ارتعاش در قسمت دیگر می شود؛ به ویژه که قطعات پیوسته که در حال سبک تر شدن هستند، باعث ارتعاش آسان تر می شود.

برای حذف صداهای اولیه، استفاده از عوامل حذف­کننده ارتعاش اولیه در اولویت است که توسط موارد ذیل قابل اجرا است :
1- در صورت لزوم بررسی کنید لنت­ ها در جای خود محکم هستند؛ به گونه ای که با دست جا به ­جا نشوند.
2- از عایق ها برای جلوگیری از ارتعاشات استفاده کنید. در واقع، عایق ­ها در نقش مجزا­کننده­ و مانند بالشتک عمل می­کنند. درصورتیکه لنت ­ها در جای خود به ­درستی نصب شده باشند و هنوز صدا تولید ­کنند، یکی از موثرترین و ارزان ترین روش ها برای از بین بردن صدا نصب عایق در پشت لنت ­ها است تا ارتعاشات کاهش یابند.
3- از گیره ­ها که اتصالات و اجزا را به یکدیگر محکم می کنند، استفاده کنید و البته باید مطمئن شویم که به درستی نصب و در جای خود محکم شده اند.
4- تمامی گیره­ ها، پین ­ها و فنرها که به دلیل دمای بالای ترمز حالت فنری خود را از ­دست داده اند و شل شده اند، باید تعویض شوند.
5- روغن کاری و تمیز کردن متعلقات کلیپر به حذف صدا و ارتعاشات کمک می­کند. خرابی یا لق بودن قطعات و اجزای مرتبط با لنت ترمز یکی از دلایل ارتعاشات و صدای منتج از آن است.
6- تعویض بوش­ ها و پین ها نیز می­تواند به عنوان یک راه­ حل در نظر گرفته شود.
7- درصورتیکه کلیپر کهنه شده است و لَق ­لَق می­زند، آن را تعویض کنید.
8- یکی از علل صدا در ترمزهای عقب، تماس ضعیف بین کاسه چرخ و کفشک است که با جایگزینی لنت ­های ترمز عقب یا تمیزکاری سطح داخلی کاسه چرخ برطرف می شود.
9- لقی اجزای سیستم ترمز عقب باعث ایجاد صدا و ارتعاشات بین صفحه پشت­ بند و لنت ترمز عقب است و گرفتن لقی موجب حذف صدا می شود.

نکاتی برای جلوگیری از ایجاد صدای لنت ترمز

برخی از نکات برای جلوگیری از ایجاد صدای لنت ترمز به شرح زیر می باشد.

• استفاده از لنت ترمز با کیفیت:

برای جلوگیری از ایجاد صدا، بهتر است از لنت ترمز با کیفیت و اورجینال استفاده کنید.

• رانندگی آرام و ملایم:

از ترمزگیری‌های شدید و مکرر خودداری کنید.

• سرویس دوره‌ای خودرو:

به طور مرتب خودرو خود را سرویس کرده و لنت ترمز را بررسی کنید.

• توجه به علائم هشداردهنده:

به علائم هشداردهنده مانند روشن شدن چراغ هشدار ترمز یا لرزش پدال ترمز توجه کنید.

اهمیت تشخیص به موقع صدای لنت ترمز

تشخیص به موقع صدای لنت ترمز و رفع علت آن بسیار مهم است. زیرا ادامه رانندگی با ترمز معیوب می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری مانند تصادف را به دنبال داشته باشد. بنابراین، در صورت شنیدن هرگونه صدای غیر عادی از سیستم ترمز، باید هرچه سریع‌تر به یک مکانیک ماهر مراجعه کنید تا مشکل را بررسی و رفع کند.

نکات لازم در تعویض لنت ترمز

در هنگام تعویض لنت ترمز، دیسک ترمز را با آب و صابون تمیز کنید تا حالت مغناطیسی سطح دیسک برطرف شود، این کار باعث جدا شدن همه ذرات از سطح دیسک که بین دیسک و لنت ها باقی می مانند، می شود و حذف صدا و لرزش را در پی دارد.

البته باید کمی مدت زمان بگذرد تا با صاف شدن سطح دیسک، تماس کامل بین دیسک و لنت ترمز ایجاد شود و صدای اولیه لنت ترمز جدید از بین رود.