شاید دسته موتور را دیده باشید اما ندانید که دسته موتور چیست؟ دسته موتور یکی از قطعات کاربردی خودرو محسوب می شود که وظیفه نگهداری موتور در خودرو را برعهده دارد. دسته موتور در حقیقت نقش مهمی را در خودرو شما ایفا می کند؛ بنابراین اگر این قطعه خراب شود و یا آسیب ببیند، قطعا عملکرد خودرو شما نیز مختل خواهد شد. شما می توانید با شناخت بیشتر دسته موتور و داشتن اطلاع از نشانه های خرابی این قطعه، از خودرو خود در برابر خطرات احتمالی محافظت کنید.
آشنایی با دسته موتور
در پاسخ به این سوال که دسته موتور چیست؟ باید بیان کنیم که دسته موتور همانگونه که از نامش مشخص است، قسمتی از موتور را در جای خود نگه می دارد. با توجه به اینکه موتور و گیربکس به یکدیگر وصل هستند؛ بنابراین برای اینکه بتوانید از حرکت آن ها به اطراف جلوگیری کنید به دسته های نگهدارنده نیاز دارید.
در اکثر خودرو ها یک گیربکس و یک موتور در کنار یکدیگر اسمبل شده‌اند و حدودا ۳ و یا ۴ دسته موتور آن ها را در جای خود نگه می دارند. دسته‌ای که وظیفه نگهداری گیربکس را بر عهده دارد را دسته گیربکس می گویند و اجزای دیگر نیز روی دسته موتور قرار می گیرند. به طور معمول آن ها از فلز و لاستیک ساخته می شوند و در قسمت های مختلف بدنه و همچنین در بلوک موتور وصل می شوند تا این اطمینان به وجود آید که قطعات بیش از حد اندازه حرکت نمی کنند.
برای نگهداری ثابت قطعات در جای خود، یکی از موتو رهای متصل شده روی قاب اتوموبیل شروع به حرکت می کند و دیگری نیز موتور را از جنبه فیزیکی در جایگاه خود نگه می دارد و بر این اساس لرزش زیادی به وجود نمی‌آید. این عمل، لرزش هایی که هنگام رانندگی احساس می‌کنید را کاهش داده و موجب می شود تا بتوانید سواری نرم تری را تجربه کنید.
قطعا تا به اینجا متوجه شده‌اید که دسته موتور چیست و چه کاربردی دارد. همچنین توجه داشته باشید که مونتاژ موتور از لحاظ اندازه، شکل و ظاهر متفاوت است؛ چراکه باید با چیدمان های مختلف وسایل نقلیه تناسب داشته باشد، اما در واقع همه آن ها بر یک اصول یکسان کار می کنند. دسته موتور ها نیز مانند بسیاری از اجزای دیگر ساخته شده‌اند تا تعادل چند ویژگی مختلف را مطابق با وظیفه خود ارائه دهند.
انواع رایج دسته موتور ها
آیا می‌دانید انواع دسته موتور چیست؟ دسته موتور ها دارای انواع بسیار مختلفی هستند. اما حقیقت این است که برخی از انواع این قطعه روی خودرو ها نصب نمی شود و فقط دو نوع از دسته موتور ها بیشتر روی اتومبیل ها نصب می شوند و کاربرد بیشتری دارند. از رایج‌ترین انواع دسته موتور ها می توان به دسته موتور های هیدرولیکی و دسته موتور های لاستیکی اشاره کرد که هر یک از این انواع، ویژگی و مشخصات خاص خود را دارند و منحصر به فرد هستند.
دسته موتور های لاستیکی نسبت به انواع هیدرولیکی قیمت کمتری دارند و ساختار آن ها ساده‌تر است. این نوع از دسته موتور ها دارای ابعاد مختلفی هستند و نیازی به نگهداری نیز ندارند. دسته موتور های لاستیکی، در واقع یک قطعه لاستیک بسیار ساده هستند و بر همین اساس قابلیت ضربه گیری و ارتعاش آن ها موجب جذب تکان ها و ضربات گیربکس و موتور می شود.
این درحالی است که دسته موتور های هیدرولیکی، برای جذب و دفع ضربه از مجموع قابلیت های لاستیک، فنر و همچنین یک سیال هیدرولیک روغنی بهره می برند. اگر می خواهید بدانید منظور از هیدرولیکی بودن دسته موتور چیست، لازم است بگوییم که منظور از هیدرولیکی بودن این قطعات، وجود روغن در بین لایه های فنر است. در این نوع از دسته موتور ها دو لایه فنر وجود دارد که در یکدیگر قلاب هستند و وظیفه اصلی آن ها جذب نیرو های وارده است.
دسته موتور ها بر اساس نوع طراحی موتور و محل قرار گیری تفاوت دارند. به عنوان مثال در موتور هایی که در راستای شاسی و اتاق نصب می شوند، دسته موتور ها در دو سمت موتور خودرو قرار می گیرند و در اتوموبیل هایی که محور محرک آن ها در جلو قرار دارد و قرارگیری موتور به شکل عرضی است، به طور معمول سه دسته موتور وجود دارد که یکی از آن ها در بالا و دو عدد در پایین قرار گرفته است.
اما در خودرو هایی که پیشرانه عرضی دارند، دسته موتور بالا هیدرولیکی است که خرابی آن نه تنها خطرناک است بلکه هزینه های بالایی نیز دارد. به عنوان مثال در خودرو هایی مانند سیتروئن و پژو، خرابی این قطعه در بدترین حالت ممکن می تواند موجب کج شدن موتور شود که در نتیجه این عمل، تسمه تایم با قاب خودش برخورد می کند و پاره می شود و هزینه های بسیار سنگینی را به دنبال دارد.
اما دسته موتور پایینی که لاستیکی است، علاوه بر اینکه گشتاورهای پیچشی موتور و تکان های آن را تحمل می کند، به علت اینکه در پایین قرار دارد، معمولا بیشتر وظیفه دارد تا وزن پیشرانه را تحمل کند و همچنین خرابی آن مشکلات چندان زیادی را به وجود نمی آورد.
دسته موتور دیگر نیز در حقیقت وظیفه ثابت نگه داشتن جعبه دنده و تحمل وزن آن را برعهده دارد. اما در خودرو هایی که گیربکس در فضای پایین اتاق میان دو صندلی جلو قرار می گیرد و محور عقب دارد، دسته گیربکس به طور معمول روی رام شاسی وصل می شود.
علت خرابی دسته موتور چیست؟
دسته موتور نیز مانند بسیاری از قطعات دیگر خودرو ممکن است که خراب شود. با توجه به اینکه این قطعه وظیفه بسیار مهمی در خودرو برعهده دارد؛ بنابراین لازم است تا علائم بروز خرابی دسته موتور را بشناسید. در موارد زیر می توانید مشاهده کنید که رایج‌ترین علت خرابی دسته موتور چیست؟
کج شدن یا پایین رفتن پیشرانه
در آن دسته از خودرو هایی که دسته موتور در قسمت بالا نصب شده است، با خرابی قطعه پیشرانه کج می شود و یا پایین می رود. به طور کلی اگر دسته موتور در دیگر بخش های پیشرانه و یا پایین آن نصب شده باشد، ممکن است که تشخیص خرابی این قطعه کار دشواری باشد.
لرزش های غیرعادی پیشرانه
از دیگر نشانه‌های خرابی دسته موتور می توان به لرزش های غیر عادی پیشرانه اشاره کرد. این مورد در هنگام استارت زدن بیشتر نمایان می شود. در صورتی که این علائم را متوجه شدید باید سریعا نسبت به تعویض دسته موتور اقدام کنید. علاوه بر این مورد، صدای پیشرانه نیز نسبت به مواقع عادی بیشتر خواهد بود.
صدای تق‌تق پیشرانه
اگر دسته موتور خودرو شما خراب شود، قطعا صدای تق تق آزار دهنده‌ای را خواهید شنید. به طور معمول این صداها از داخل پیشرانه ایجاد می شوند که با افزایش و یا و کاهش سرعت، این صدا واضح تر خواهد بود.
حرکات بیش از حد پیشرانه
در صورتی که دسته موتور خودرو شما خراب شود، قطعا متوجه حرکت روبه عقب، جلو و با جانبی پیشرانه خواهید بود. این مورد هنگام افزایش و کاهش سرعت بیشتر به چشم می‌خورد.
طول عمر دسته موتور چقدر است؟
پیش‌تر درمورد اینکه دسته موتور چیست صحبت کنیم، اما باید توجه داشته باشید که به دسته موتور های خودرو در طول ۵ الی ۷ سال باید تعویض شوند. البته توجه داشته باشید که در هر بار سرویس کردن خودرو باید دسته موتور ها را به صورت منظم بررسی کنید. همچنین خوب است بدانید که طول عمر دسته موتور خودرو نیز مانند بسیاری از قطعات دیگر خودرو به عواملی چون محل نصب آن و میزان باری که تحمل می کند، بستگی دارد.
جمع بندی
دسته موتور مانند یک قطعه کلیدی و حیاتی در خودرو ها عمل می کند و وظیفه بسیار مهمی از جمله جذب تکان ها و ارتعاشات، کنترل تکان های جانبی و ایجاد توازن، تحمل وزن موتور و پیشگیری از حرکت بیش از حد موتور را برعهده دارد.
شاید از خود بپرسید که درخودرو نقش دسته موتور چیست؟ در نظر داشته باشید که نقش دسته موتور در خودرو بسیار مهم و حائز اهمیت است؛ بنابراین خرابی این قطعه ممکن است که مشکلات متعددی را برای شما به وجود آورد، از این رو لازم است تا هرچند وقت یک بار به بررسی این قطعه خودرو بپردازید و در صورت نیاز آن را تعویض کنید تا بتوانید از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کنید.