کویل، یکی از مهم ترین قطعات در سیستم برق رسانی خودرو محسوب می شود و به عنوان یک قطعه مکانیکی در تقویت میزان ولتاژ برق نقش بسزایی دارد. کویل، جریان برق را از باتری دریافت و به شمع ها منتقل می کند و با تبدیل جریان برق کم فشار به پر فشار، باعث جرقه زنی مخلوط سوخت و هوا در داخل سیلندر می شود.
اساس کار کویل بر پایه القای جریان الکتریکی است، این قطعه مکانیکی به وسیله هسته آهنی و سیم پیچ تعبیه شده در آن، موجب ارتقاء ولتاژ ورودی از باتری می شود. کویل، برق مورد نیاز برای جرقه زنی را از باتری خودرو تامین و سپس با افزایش ولتاژ برق، جرقه زنی را تکمیل می کند.
اتومبیل های مجهز به موتور احتراق داخلی برای جرقه زنی و تشکیل عمل احتراق به ولتاژ برق در حدود 7000 تا 25000 ولت نیاز دارند، درحالیکه ولتاژ باتری یک اتومبیل معمولی معادل 12 ولت که این سطح ولتاژ بسیار ضعیف است و به هیچ وجه، مناسب روشن کردن شمع ها نیست، کویل به عنوان یک سیم پیچ تقویت کننده با تقویت ولتاژ تولید شده باتری ( بر اساس اصل القای جریان الکتریکی )، برق مورد نیاز را در زمان مناسب تولید و به شمع ها هدایت می کند تا احتراق انجام شود و در فرآیند انتقال و افزایش ولتاژ برق، جریان مستقیم برق را به جریان متناوب تبدیل می کند.
لازم به ذکر است عیب یابی کویل با استفاده از دستگاه دیاگ و مولتی متر انجام می شود.
انواع کویل خودرو
به طور کلی، کویل در دو نوع با وایر و فاقد وایر تولید می شود و در دارای انواع زیر است :
کویل های دارای وایر
از وایر در خودرو های قدیمی استفاده می شود و وظیفه آن، انتقال برق از کویل به شمع است.
کویل های دوبل
خودرو های انژکتوری از کویل های دوبل استفاده می کنند که روند جرقه زنی را به صورت همزمان در سیلندرهای یک، چهار، دو و سه تنظیم می کنند.
کویل های معمولی
کویل های معمولی به شکل استوانه ای هستند و وظیفه مرتب کردن جرقه ها را برعهده دارند که در خودرو های کاربراتوری استفاده و در بخش جانبی یک دلکو تعبیه می شوند.
کویل های فاقد وایر
در سال های اخیر، شرکت های سازنده خودرو با هدف تسریع روند انتقال برق و جلوگیری از هدر رفتن انرژی، به حذف کامل وایر اقدام کرده اند. در واقع، در طراحی های جدید، به منظور جلوگیری از افت ولتاژ و هدر رفتن انرژی، کویل به صورت مستقیم بر روی شمع نصب می شود.
کویل های قلمی یا مدادی
کویل های قلمی در خودرو های مدرن انژکتوری بکار می روند و با نصب برای هر سیلندر به صورت جداگانه، موجب تولید ولتاژ بالا می شوند.
کویل های کتابی
ساختار کوئل های کتابی همانند کوئل های دوبل و البته فاقد وایر هستند و شکل ظاهری آنها کمی پهن است.
عوامل موثر در خراب شدن کویل خودرو
کویل به دلیل در معرض قرار گرفتن درجه حرارت بالا خراب می شود و خرابی آن، منجر به عدم کارکرد صحیح موتور اتومبیل می شود که عوامل زیر در خراب شدن آن تاثیرگذار هستند :
- حرارت فراوان
- عملکرد نامناسب باتری خودرو
- ایجاد اشکال در سیستم برق خودرو
- عدم تعویض روغن و لنت در زمان مقرر
- آلوده بودن فیلتر هوا
- برق دزدی در اتومبیل
- اتصال سر وایر به بدنه اتومبیل
نشانه های خراب شدن کویل خودرو
برخی از نشانه های خراب شدن کویل خودرو عبارتند از:
نشت روغن
با معیوب شدن کویل، دمای آن افزایش می یابد و با ترک برداشتن محفظه نگهدارنده آن، منجر به نشت روغن می شود. کوئل فرسوده نیز مقدار بیشتری از برق مورد نیاز با ولتاژ بالا را به شمع ها هدایت می کند که با افزایش دما همراه است و ایجاد شکاف در کویل به نشت روغن منجر می شود.
افزایش میزان مصرف سوخت
کویل با انتقال انرژی دارای ولتاژ بالا به شمع باعث جرقه زنی آن می شود که با خراب شدن کویل، انرژی مورد نیاز شمع تامین نمی شود و از طریق سوخت، انرژی شمع تامین می شود. علاوه بر اینکه در هر مرتبه جرقه زنی، مقداری سوخت مکش می شود که در نتیجه، به دلیل عدم احتراق کامل، میزان مصرف سوخت افزایش می یابد.
استارت ضعیف خودرو
استارت ضعیف یکی از علائم خرابی کویل است. با خراب شدن کویل، جریان برق فاقد ولتاژ مورد نیاز برای جرقه زنی شمع است و عمل جرقه زنی شمع به صورت ناقص انجام و اتومبیل به سختی روشن می شود.
لرزش در موتور
خرابی کویل با لرزش هایی در موتور و بدنه اتومبیل هنگام گاز خوردن آن همراه است.
روشن شدن چراغ چک اتومبیل
ریپ زدن اتومبیل
تست کویل خودرو
به منظور اطمینان از وجود اشکال در عملکرد صحیح کویل، ابتدا اتومبیل را خاموش کنید و سپس با باز کردن کاپوت، کابل مرتبط با شمع که از سمت دیگر به کویل متصل است را جدا کنید و با اتصال یک شمع دیگر، آن را به بدنه نزدیک کنید و استارت بزنید. رنگ آبی جرقه، نشانه عملکرد صحیح کویل است، درصورتیکه رنگ نارنجی و بنفش جرقه نشان دهنده عملکرد ضعیف کویل است.